ATA SÖZLERİ ATA SÖZÜ - ata sözleri ata sözü-ata söz A dan z ye Ata Sözleri

Azı bilmeyen çogu hiç bilmez. 

Azıcık aşım, kaygısız başım.

Azıksız yola çıkanın, iki gözü el torbasında olur. 

Azıtmış, kudurmuştan beterdir.  

Azman olma, uzman ol.

Baba koruk yer, oğlunun dişi kamaşır.   

Baba mirası yanan mum gibidir.

Kafirden hacı, elden bacı olmaz.Can çıkar huy çıkmaz.Bilmediği beş vakit namaz, bilirde yanına varmaz. 

Baba  oğula bir bağ bağışlamış, oğul babaya bir cıngıl üzüm vermemiş.
 

Baban bana öğüt verirken, ben inek gözünde kırk sinek saydım.
 
Babası ölen bey, anası ölen kadın olur.
 
Bağ dua değil, çapa dua ister.
 
Bağa bak üzüm olsun, yemeye yüzün olsun.
 
Bağa gir izin olsunki, yemeye yüzün ola.
 
Bağlı aslana tavşan bile hücum eder.
 
Baht olmayınca başa, ne kuruda biter, nede yaşta.
 
Bakacağın yüze sıçma, sıçacağın yüze bakma.
 
Bakarsan bağ olur, bakmazsan dağ olur.
 
Bakkal ölenin borcunu, diriye ödettirir.
 
Bakmadan usta olunsaydı, kediler kasap olurdu.
 
Bal döksen yalanır.
 
Bal olan yerde sinek de bulunur.
 
Bal tutan parmağını yalar.
 
Bal, bal demekle ağız tatlanmaz
 
Balı parmağı uzun olan değil, kısmeti olan yer.
 
Bana benden olur, her ne olursa, başım rahat bulur, dilim durursa.
 

Baskın basanındır.
 


Baskısız yongayı yel alır.
 


Bastığın yer bayram olsun.
 
Baş başa, baş da padişaha bağlıdır.
 
Baş nereye giderse, oyak oradadır.
 
Başıma uymayan takke elin olsun.
 
Başındaki fese bak, girdiği kümese bak.
 
Başını ecemi berbere teslim eden, cebinde pamuk eksik etmesin.
 
Başsız evin köpeği çok havlar.
 
Bazen inek, erkek; bazen de dişi doğurur.
 
Bedava sirke baldan tatlıdır.
 
Bekâr gözü ile kız alınmaz.
 
Bekâra karı boşamak kolay gelir.
 
Beleş peynir fare kapanında bulunur.
 
Belli düşman, gizli dosttan yeğdir.
 
 Benden sana öğüt, ununu elinle öğüt.
 
Benim adım Hıdır, elimden gelen budur.
 
Benim sakalım tutuştu, sen cigara yakmak istersin.
 
Besle kargayı oysun gözünü.
 
Besledik büyüttük danayı, şimdi tanımaz oldu anayı, babayı.
 
Beş kuruşluk fener o kadar yanar.
 
Beş parmağın beşi bir değildir.
 
Beyaz saç, aklın değil yaşın işaretidir.
 
Bıçak sapını kesmez.
 
Bıçak yarası geçer, dil yarası geçmez.
 
Bilğisiz insan meyvesiz ağaca benzer.
 
Bilmemek ayıp değil öğrenmemek ayıptır.
 
Bin bilsen de bir bilene danış.
 
Bin ölçüp bir biçmeli.
 
Binde bir gelinen yere gül döşerler, her gün gelinen yere kül döşerler.
 
Bir adamın adı çıkacağına, canı çıksın.
 
Bir ağaçta gül de biter, diken de.
 
Bir ağaçtan, oklukta çıkar boklukta.
 
Bir ağızdan çıkan, bin ağza yayılır.
 
Bir bulutla kış gelmez.
 
Bir dalın gölgesinde bin koyun eğlenir.
 
Bir dirhem et, bin ayıp örter.
 
Bir elin nesi var, iki elin sesi var.
 
Bir elin verdiğini, öbür elin duymasın.
 
Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardır.
 
Bir işe başlamak, bitirmenin yarısıdır.
 
Bir koyun başı pişinceye kadar, kırk kuzu başı pişer.
 
Bir koyundan iki post olmaz.
 
Bir musibet bin nasihatten iyidir.
 
Bir nalına vurur, bir mıhına.
 
Bir yerim diyenden birde yemem diyenden kork.
 
Bir yiğit kırk yılda meydana gelir.
 
Biri eşikte, biri beşikte.
 
Birlikten kuvet doğar.
 
Bitli baklanın kör alıcısı olur.
 
Bize gelince yiyip içelim, size gelince gülüp gecelim.
 
Boğulursan büyük suda (denizde) boğul.
 
Borcun iyisi vermek, derdin iyisi ölmektir.
 
Borç yiğidin kamçısıdır.
 
 Boş duranı Allah’da sevmez kuluda.
 
Boşboğazı cehenneme atmışlar, ‘odun yaş’ diye bağırmış.
 
Boşboğazın sigarası yanmaz.
 
Bugün bana ise yarın sana.
 
Bugünkü tavuk, yârinki kazdan iyidir.
 
Bülbülü altın kafese koymuşlar “vatanım” demiş.
 
Bülbülün çektiği; dili belasıdır.
 
Büyük ekmek, büyük bezeden olur.
 
Büyük lokma ye, büyük söz söyleme.
 
Büyük zekalar birlikte düşünürler.
 
Cahile söz anlatmaktansa, deveye hendek atlatmak iyidir.
 
Cahilin dostluğundan, alimin düşmanlığı iyidir.
 
Cahille arkadaş olma küstürün, cam kırığıyla kıçını silme kestirirsin.
 
Cami ne kadar büyük olsa da imam bildiğini okur.
 
Can çıkmadan ümit kesilmez.
 
Canı kaymak, isteyen mandayı yanında taşır.
 
Çağrılmadık yere, çörekçi ile börekçi gider.
 
Çalışan demir pas tutmaz.
 
Çamura taş atma üstüne sıçrar.
 
Çatal kazık yere batmaz.
 
Çıngıraklı deve kaybolmaz.
 
Çıracı olsam ay akşamdan doğar.
 
Çiftçilik, eşeğin kuyruğuna benzer, ne uzar ne kısalır.
 
Çingene ciğer pişirir, yemeden karnını şişirir.
 
Çingenenin ipini, kendisine çektirirler.
 
Çingeneye beylik vermişler, önce babasını asmış.
 
Çocuğu işe gönder, peşinden sen git.
 
Çok söyleme arsız edersin, aç bırakma hırsız edersin.
 
Çok söz yalansız, çok para haramsız olmaz.
 
Çok yaşayan bilmez çok gezen bilir.
 
Çubuk iken çıtlamayan, hezen iken kütlemez.
 
Çürük iple kuyuya inilmez.
 
Çürük tahtaya çivi çakılmaz.
 
 Dağ dağa kavuşmaz insan insana kavuşur.
 
Damlaya damlaya göl olur.
 
Danışan dağlar aşar, danışmayan yolda şaşar.
 
Davetsiz gelen döşeksiz oturur.
 
Davulun sesi uzaktan güzel gelir.
 
Deme dostuna, der dostuna. Bir gün olur tuz basarlar postuna.
 
Demir nemden insan gamdan çürür.
 
Demir tavında dövülür.
 
Deniz sevilirde, densiz sevilmez.
 
Denize düşen yılana sarılır.
 
Derdini söylemeyen derman bulamaz.
 
Dereyi görmeden paçayı sıvama.
 
Deveyi yardan atlatan, bir tutam ottur.
 
Dibi görünmeyen sudan geçme.
 
Dinsizin hakkından imansız gelir.
 
Dinsizin ipi ile Kuyuya inilmez.
 
Doğru söyleyeni Dokuz köyde kovarlar.
 
Doğru söyleyenin bir ayağı üzenğide gerek.
 
Domuzdan post gavurdan dost olmaz.
 
Dost acı söyler.
 
Dost başa düşman ayağa bakar.
 
Dost kara günde belli olur.
 
Dost yüzünden, düşman gözünden belli olur.
 
Dut kurusuyla yar sevilmez.
 
Düşenin dostu olmaz.
 
Düşman ayağa dost basa bakar.
 
Düşmanın karıncaysada kork.
 
Eceli gelen köpek cami duvarına işer.
 
Eğri oturalım doğru konusalım.
 
Eken biçer, konan göçer.
 
Ekmeğin büyüğü hamurun çoğundan olur.
 
El ağzı ile çorba içilmez.
 
El deliye, bende akıllıya muhtacım.
 
El elden üstündür.
 
El elin eşeğini türkü çağırarak arar.
 
El yarası onar Dil yarası onmaz.
 
El yumrugu yemeyen, kendi yumrugunu balyoz sanar.
 
Eli dar olanın, dili kısa olur.
 
Eli doluya: ağa buyur, eli boşa: ağa uyur.
 
Eli ile köfte yuvarlıyor, gözü kırık kovalıyor.
 
Elin ile koymadığını kaldırma.
 
Emanet (Amanat) ata binen, tez iner.
 
Eşek hoşaftan ne anlar. Suyunu içer. denesini (tanesini) kor.
 
Et tırnaktan ayrılmaz.
 
Evladı ben doğurdum ama, gönlü benim değilki…
 
Fakir parasız olan değil akılsız olandır.
 
Fakirin tavuğu tek tek yumurtlar.
 
Garip kuşun yuvasını Allah yapar.
 
Geçtiğin köprüleri yakma.
 
Gelin ata binmişde, görkü kimin kapıya inmiş.
 
Gem almayan atın ölümü yakındır.
 
Gerçek dost kötü günde belli olur.
 
Gergin ip, çabuk kopar.
 
Gitti ağalar paşalar, kellere kaldı köşeler.
 

Gizliden gebe kalan, aşikâre doğurur.
 
Göğe direk, denize kapak olmaz.
 
Görünen dağın uzağı olmaz.
 
Görünen köy kılavuz istemez.
 
Gözün ile görmediğini söyleme.
 
Gülme komşuna gelir başına.
 
Güneş giren eve hekim girmez.
 
Güzel gözünden, yiğit sözünden belli olur.
 
Harman yel ile, düğün el ile olur.
 
Hasta yatan değil, eceli gelen ölür.
 
Havada ahreni ile uçmayan kuşun sesi havadan değil, tavadan gelir.
 
Haydan gelen huya gider.
 
Hazıra hanak, pişmişe konak.
 
Hem kız, hem baldırı düz hem de ucuz olur mu.
 
Her akla geleni işleme her ağacı taslama.
 
Her işin başı sağlık.
 
Her işte bir hayır vardır.
 
Her koyun kendi bacağından asılır.
 
Her kuşun eti yenmez.
 
Her şakanın altında bir gerçek yatar.
 
Her şeyin yenisi,dostun eskisi.
 
Her taş baş yarmaz.
 
Her yiğidin bir yoğurt yiyişi vardır
 
Her zamanı bir sayma.
 
Herkes aklını pazara çıkarmış,yine kendi aklını beğenmiş.
 
Horoz ölür gözü çöplükte kalır.
 
Horozu çok olan köyün sabahı geç olur.
 
Irmak kenarına çeşme yapılmaz.
 
Irmaktan geçerken at değiştirilmez.
 
Isıracak it dişini göstermez.
 
Isıracak köpek dişini göstermez.
 
Islanmışın yağmurdan korkusu olmaz.
 
İğneyi kendine,çuvaldızı ele batır.
 
İki cambaz bir ipte oynamaz.
 
İnsan kocar, gönlü kocamaz.
 
İnsan konuşa konuşa,hayvan koklaşa koklaşa
 
İnsan sözünden,hayvan yularından tutulur.
 
İp inceldiği yerden kopar.
 
İstediğini söyleyen,istemediğini işitir.
 
İstemek bir ayıp, vermemek iki ayıp.
 
İsteyenin bir yüzü kara , vermeyenin iki yüzü kara.
 
İşleyen demir ışıldar.
 
it ite buyurur, itte kuyruğuna.
 
İt iti ısırmaz.
 
İt kağnının gölgesine yatmışta, ne koyu gölgem var demiş.
 
İt utansa don giyer.
 
İti an çomağı hazırla.
 
İyi insan lafının üzerine gelirmiş.
 
Kakma el kapısını el ucuyla, yiterler kapını var (olanca) gücüyle. 

Kalem kılıçtan üstündür.
 
Karamanın koyunu, sonra çıkar oyunu.
 
Karga bülbülü taklit edeyim derken, ötmeyi unutmuş.